MARIA TENHEMELOPNEMING 2019
Verleden jaar heb ik op deze feestdag op deze plaats uw blik gericht op een boom die voor mijn huis staat, een majesteit van een boom die ik elke dag door mijn raam met bewondering aanschouw, een grote boom, met veel groen dat afhangt tot op de grond, een treurwilg. Ik vertelde toen dat het gerucht ging dat die boom omgekapt zou worden, om welke reden dan ook. Maar die boom staat er nog! Hij is gesnoeid en staat intussen weer in volle glorie. Een wonder van de natuur!
Die boom was voor mij een beeld van Maria, niet een treurende moeder, maar Troosteres van de bedroefden. De boom is er nog. En Maria is er ook nog. Zij is er eigenlijk al langer dan die boom en zal ook langer blijven. De Troosteres van de bedroefden. De Moeder van altijddurende bijstand. De Moeder van goede raad.
De verering van Maria kent in de geschiedenis op- en neergang, maar er is wel een ontwikkeling in de geloofswaarheden t.a.v. Maria, een voortschrijdend geloofsinzicht of ontwikkeling van het dogma. In het jaar 431 vond in Efese, in Klein-Azië, in het huidige Turkije, een concilie plaats waar het ging over deze vraag die toen in de kerk leefde: Was Maria alleen maar de moeder van Jezus als mens of was zij de moeder van de Godmens Jezus en dus ook de moeder van God? Het concilie besloot dat Maria de moeder van God was. Na dat besluit was heel Efese in de wolken en alle gelovigen liepen in een lange lichtprocessie langs de zaal waar de bisschoppen vergaderden om hun hun bijval en dank te betuigen. En wij bidden in het Weesgegroet: Heilige Maria, Moeder van God, bid voor ons zondaars…
Later kwamen er nog meer Mariadogma’s: haar onbevlekte ontvangenis, onbevlekt en onbesmet, zonder erfzonde dus, in de schoot van haar moeder Anna en ook de maagdelijke geboorte van Jezus uit Maria zonder tussenkomst van een man. Dat zijn voor moderne mensen moeilijke dogma’s. Ooit sprak ik daarover met een oude en wijze priester. Hij zei: “Die dogma’s zijn mysteries en ze zeggen meer over Jezus dan over Maria. Ze zetten meer de hoogheid van Jezus in het licht dan die van Maria. Zeker, Maria is bijzonder, maar Jezus is veel bijzonderder, ja hij is het bijzonderst. Hij is een absoluut unicum.” Precies met die woorden zei hij dat toen en daarom heb ik ze ook letterlijk kunnen onthouden. Het gaat in die geloofswaarheden op de eerste plaats om Jezus, hij is het centrum om wie alles draait. Maria is de poort waardoor Jezus de mensenwereld binnenkomt. Maria is het door God uitverkoren meisje in wie Jezus het menszijn aanneemt en een van ons mensen wordt. En dat is een hoge uitverkiezing. Dat zij dat zelf besefte blijkt uit haar Magnificat. als zij zegt: “Alle geslachten zullen mij zalig prijzen.” We vinden dan ook in de heilige Schrift de aanknopingspunten voor vele van de latere eretitels van Maria. Enerzijds is zij de geringe, de eenvoudige, de arme, de kleine, de nederige, anderzijds de gezegende, die hoog verheven wordt, met gaven overladen en die de lof van alle eeuwen verwerft.
Wij vereren haar als een van ons die tegelijk hoog boven ons uitsteekt. Die een mens is geweest zoals wij zijn, onderhevig aan vergankelijkheid, bezocht met het leed dat iedere moeder, iedere mens kan treffen, maar die ook al ten hemel is opgenomen met ziel en lichaam, iets wat ons nog te wachten staat. Zij heeft net als wij geleefd in een zondige wereld, een wereld van geweld, fraude en corruptie, maar zij was daar niet mee besmet, al vanaf het moment van haar conceptie.
Daarom voelen wij ons bij haar thuis, kunnen we altijd bij haar terecht en vangt zij ons altijd op.
En wat het belangrijkste is: zij wijst ons altijd op haar Zoon. Er zijn veel afbeeldingen van haar met het kind Jezus op haar arm. Zij wijst altijd op haar Zoon. Zij kent haar plaats. Zij is wel de Koningin van de hemel, de Hoop der Hopelozen en de Troost der Troostelozen, maar zij staat wel onder haar Zoon.
Wie zal haar van haar eretitels beroven? Niemand! Zij weerkaatst het licht dat van haar Zoon uitgaat. Het is zíjn troost die zij uitstraalt, zíjn medelijden, zíjn nabijheid. Alles wat zij geeft heeft zij van hem.
Wie haar van haar eretitels berooft, berooft onze moeder, de heilige kerk, van haar mooiste sieraad. AMEN.
Leo Wenneker